Diyaliz fistülü nedir ve nasıl kullanılır?

Kronik böbrek yetmezliği tedavisinde hemodiyaliz için geliştirilen cerrahi bir damar bağlantısı olan diyaliz fistülü, hastaların yaşam kalitesini doğrudan etkileyen tıbbi bir çözümdür. Arter ve venin birleştirilmesiyle oluşturulan bu yapay erişim yolu, diyaliz sürecinin güvenli şekilde yürütülmesini sağlarken, doğru kullanım ve bakım teknikleriyle uzun süreli kullanım imkanı sunar.

28 Ekim 2025

Diyaliz Fistülü Nedir?


Diyaliz fistülü, kronik böbrek yetmezliği (son dönem böbrek hastalığı) olan ve hemodiyaliz tedavisi gören hastalar için cerrahi olarak oluşturulan bir damar bağlantısıdır. Genellikle kolun üst kısmında, bir atardamar (arter) ile bir toplardamarın (ven) birleştirilmesiyle yapay bir damar yolu oluşturulur. Bu işleme "arteriyovenöz fistül" (AV fistül) adı verilir. Fistül, diyaliz sırasında kanın vücuttan alınıp temizlendikten sonra tekrar vücuda verilmesi için güvenli ve etkili bir erişim noktası sağlar. AV fistül, uzun süreli dayanıklılığı, düşük enfeksiyon riski ve diğer diyaliz erişim yöntemlerine göre daha az komplikasyon oranı nedeniyle "altın standart" olarak kabul edilir.

Diyaliz Fistülü Nasıl Kullanılır?


Fistülün kullanımı, oluşturulduktan sonra belirli bir süre (genellikle 4-6 hafta) beklenerek "olgunlaşmasının" sağlanmasıyla başlar. Olgunlaşma sürecinde, fistül bölgesindeki damar genişler ve duvarı kalınlaşır, böylece diyaliz iğnelerinin tekrarlı girişimlerine dayanıklı hale gelir. Diyaliz seansları sırasında fistül şu şekilde kullanılır:

  • Diyaliz hemşiresi veya teknisyeni, fistül bölgesini steril bir şekilde temizler.
  • İki adet diyaliz iğnesi fistüle yerleştirilir: biri kanı vücuttan almak (arteriyel uç), diğeri temizlenmiş kanı vücuda geri vermek (venöz uç) için.
  • İğneler, diyaliz makinesine bağlı tüplere bağlanır ve kan, makine içindeki filtreden (diyalizör) geçerek zararlı atık maddelerden ve fazla sıvıdan arındırılır.
  • Diyaliz seansı tamamlandığında iğneler çıkarılır ve fistül bölgesine baskı uygulanarak kanamanın durması sağlanır.

Fistülün uzun ömürlü olması ve sorunsuz çalışması için hastaların dikkat etmesi gereken önemli noktalar şunlardır:

  • Fistülün olduğu kolu aşırı zorlayıcı aktivitelerden kaçınmak, ancak düzenli egzersizlerle (yumruk açıp kapama gibi) fistülün güçlenmesini desteklemek.
  • Fistül bölgesini dar kıyafetler, takılar veya ağır yüklerden korumak.
  • Her gün fistülün "üfürüm" (titreşim) sesini kontrol etmek; sesin kaybolması veya azalması durumunda hemen sağlık ekibine başvurmak.
  • Enfeksiyonu önlemek için fistül bölgesini temiz tutmak ve iğne giriş yerlerine dikkat etmek.

Diyaliz fistülü, hastaların yaşam kalitesini artıran ve güvenli diyaliz tedavisi için hayati öneme sahip bir yöntemdir. Düzenli takip ve hasta uyumu, fistülün ömrünü uzatmada kritik rol oynar.

Yeni Soru Sor / Yorum Yap
şifre
Sizden Gelen Sorular / Yorumlar
İlk soruyu siz sormak istermisiniz?
Çok Okunanlar
Periton Diyalizi
Periton Diyalizi
Popüler İçerikler
Diyaliz Bölümü
Diyaliz Bölümü
Haber Bülteni
Popüler İçerik
Acil Diyaliz Endikasyonları Nelerdir?
Acil Diyaliz Endikasyonları Nelerdir?
Diyaliz Makinesi Kullanımı ve Faydaları Nelerdir?
Diyaliz Makinesi Kullanımı ve Faydaları Nelerdir?
Diyaliz Nedir?
Diyaliz Nedir?
Böbrek Diyaliz Kullanımı ve Faydaları Nelerdir?
Böbrek Diyaliz Kullanımı ve Faydaları Nelerdir?
Diyaliz Teknikeri Nelerdir?
Diyaliz Teknikeri Nelerdir?